| Nawigacja |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Historia Machajów
Tekst: Jan Siłuch
Chełmskie Stowarzyszenie Techniczne im. Ewarsta Stobnickiego - kontynuatorem chlubnych tradycji Szkoły
Zanim ostatni absolwent opuścił mury tak zasłużonej dla miasta i regionu szkoły jej absolwenci, sojusznicy i przyjaciele zastanawiali się jak zachować w pamięci i kontynuować tradycje tej jakże wspaniałej szkoły.
Pierwszy rok działalności Stowarzyszenia napotkał na pewne trudności zarówno organizacyjne jak i lokalowe.
Od 2007 roku zaczyna się intensywna działalność Stowarzyszenia. Przybywa nam stałych statutowych członków jak również członków wspierających (zakłady pracy). Z obszarów działalności zapisanych w Statucie szczególna aktywność skupiamy na:
W 2007 r. poczyniliśmy starania o pozyskanie przez Stowarzyszenie statusu organizacji pożytku publicznego. Po złożeniu odpowiednich dokumentów w tym również potwierdzających dorobek w sferze użyteczności publicznej postanowieniem Sądu Rejonowego w Lublinie XI Wydział Gospodarczy KRS z dnia 20 grudnia 2007 r. Stowarzyszenie uzyskało satus organizacji pożytku publicznego o numerze KRS 0000248673.
 
  
Czapka szkolna. Ostatni sztandar Szkoły
oraz Godło na budynku szkoły
Tarcza szkolna Zespołu Szkół Mechanicznych im. Generała Waltera z lat ... Tarcza szkolnaTechnikum Mechanicznego z lat siedemdziesiątych
Tablica z 2005 r. wmurowana podczas SVIII Zjazdu Absolwentów z informacją o szkołach, które działały w budynku szkolnym
Franciszek Świstowski
Tablice Pamiątkowe w Sali Historii najstarszej Szkoły Technicznej Chełma.
Tablice Pamiątkowe fundowane były z okazji Zjazdów Absolwentów w l. 1960, 1966,1979, 1990, 1995, 2000, 2005, 2010 i 2015 i nadania imion Patrona Szkoły.
Pierwsza Tablicę ufundowali uczestnicy II Zjazdu 17.06.1960 r. Treść Tablicy: "Pamięci profesorów i wychowanków Państwowej Szkoły Rzemieślniczej i Gimnazjum Mechanicznego, poległych na polach bitew, zamordowanych w obozach w latach wojny 1939-1945" Tablicę odsłonił Zygmunt Wawrzycki absolwent z roku 1924.
Drugą Tablicę o treści: "Dla uczczenia 25 -lecia PRL i 50-lecia szkoły w wolnej Polsce,ufundowali uczestnicy III Zjazdu 6.06.1969r.
Trzecią Tablicę ufundowali absolwenci, uczestnicy IV Zjazdu z okazji 100-lecia szkoły i nadania imienia Patrona gen.Waltera w dniu 15, 06.1979 r. Tablicę zawiesił na ścianie Edward Pietrzyszyn, absolwent z 1938 r. z grupą kolejarzy absolwentów szkoły.
Czwartą Tablicę ufundowali absolwenci, uczestnicy V Zjazdu z okazji zmiany imienia Patrona Szkoły 15.06.1990 r. Treść Tablicy: "Ewaryst Stobnicki 1886 - 1966 /Nauczyciel i dyrektor w latach 1921-1951/ Wielki patriota, wspaniały wychowawca i pedagog/ Kochał młodzież i jej poświęcił życie".
Piątą Tablicę ufundowali absolwenci na VI Zjazd 16.06.1995 r. Tablicę odsłonił Władysław Kędrak ,absolwent z 1924 r.
Szóstą Tablicę wykonał Zenobiusz Badach,absolwent z roku 1952 i przekazał do Sali Historii podczas VII Zjazdu 9.06.2000.
Siódmą Tablicę projektowali Stefan Słoniec i Zenobiusz Badach,absolwenci z 1952 r., na VIII Zjazd 3.06.2005 r. Tablicę wykonali absolwenci ze Świdnika. W tym roku do Sali Historii, Ryszard Dudziński i Tadeusz Gryciuk,absolwenci z roku 1951 i1952, fundatorzy i wykonawcy,przekazali Tablicę Pamiątkową III Męskiej Drużyny Harcerskiej im.Jana Kilińskiego.
Ósmą Tablicę z okazji IX Zjazdu 4.06.2010r ufundowali Iłendowie: Jerzy, Edward i syn Robert -absolwenci szkoły.Tablicę odsłaniał Edward Iłenda.
Dziewiątą Tablicę z okazji X Jubileuszowego Zjazdu, ufundował dyrekt
or szkoły Franciszek Świstowski z członkami rodziny, absolwentami szkoły. Tablicę odsłaniał najmłodszy absolwent z rodziny,wnuk dyrektora Daniel Świstowski.
Tekst: Franciszek Świstowski
Sztandary najstarszej Szkoły Technicznej Chełma
Pierwszy Sztandar wręczono szkole 24.04.1927 r. Sztandar haftowała Monika Stobnicka żona Ewarysta. Sztandar zaginął w 1939 r. w okolicach Dubienki/zachowało się nieczytelne zdjęcie sztandaru/. Drugi Sztandar wręczyli szkole uczestnicy II Zjazdu Absolwentów w 1960r..Dyrektorowi Tadeuszowi Ignatowiczowi Sztandar wręczył inż.Witold Dehnel-absolwent z roku 1911. Poczet Sztandarowy wystąpił w składzie:Konstanty Danielewicz, Edmund Jarosiewicz, Franciszek Szabliński. Fundatorem trzeciego Sztandaru jest Edmund Jarosiewicz /1961/ .Sztandar został wręczony w czasie VI Zjazdu w 1995 r.
Sztandary wręczono również III Męskiej Drużynie Harcerzy im.Jana Kilińskiego:
- pierwszy Sztandar wręczył płk Władysław Muzyka w obecności Prezydenta Miasta Tadeusza Tomaszewskiego w 1937? roku na Górce./zachowało si piękne zdjęcie/,-drugi Sztandar otrzymała III MDH 19.06.1969r w czasie szkolnej uroczystości.Poczet Sztandarowy stanowili:Kazimierz Dyczkowski, Ryszard Kordyka i Andrzej Orlicz. Sztandary wystawione są w Sali Historii Szkoły przy ul.Pocztowej.
Sztandar i Absolwenci Piotr Rybak i Henryk Sajuk podczas X Zjazdu Absolwentów w Sali Historii Szkoły, 2015 r.
Tekst: Franciszek Świstowski
Odznaczenia i medale najstarszej Szkoły Technicznej Chełma.
Chełmska Szkoła Techniczna, pod różnymi nazwami, pracowała w Chełmie w latach 1889-2006. W tym okresie jej mury opuściło 7321 absolwentów, w tym w latach 1947-2006 - 6051 tj. 82.6%. Najwięcej absolwentów, bo aż 1891-25.81% ukończyło szkołę, kiedy dyrektorem był mgr Franciszek Świstowski /1976-1991/. Za wyniki pracy, liczbę skierowanych na różne wyższe uczelnie, działalność na rzecz miasta i za popularyzację Chełmszczyzny, szkole nadano:
-Medal Komisji Edukacji Narodowej- 1979,
-Medal za Zasługi dla woj.Chełmskiego- 1990,
-Medal za Zasługi dla m.Chełma -1990
-Medal za Zasługi dla Kombinatu Cementowego-1990,
-Złota Odznaka OHP -1990,
-Medal za Zasługi dla PRODREMU Gdańsk- 1990,
-Złota Odznaka LOK -2005,
-Medal za Zasługi dla woj.Lubelskiego- 2006.
Dla szkoły zostały wybite też Medale Pamiątkowe:
-Srebrny i Brązowy Medal z popiersiem gen.Waltera-1979,
-Srebrny i Brązowy Medal z okazji V Zjazdu-1990/fundator Edmund Jarosiewicz, wykonawca PRODREM Gdańsk/
-Brązowy Medal "Pożegnanie Sztandaru"/projektant Jerzy Karski z Chełma/- 2006
Chełmskie Stowarzyszenie Techniczne uhonorowano Medalem im.Księcia Daniela/założyciel Grodu Chełmskiego/ na X Jubileuszowym Zjeździe w roku 2015.
Tekst: Franciszek Świstowski
Wydawnictwa najstarszej Szkoły Technicznej i Chełmskiego Stowarzyszenia Technicznego.
Opracowania o szkole i Stowarzyszeniu publikowane są w Jednodniówkach, Biuletynach i książkach.Przedstawiam je chronologicznie:
A. Jednodniówki z okazji Zjazdów Absolwentów:
1. Chełmska Szkoła Techniczna-1960,
2. Nasza Szkoła Techniczna - 1969,
3. Nasz Jubileusz - 1979,
4. V Zjazd wychowanków Chełmskich Szkół Technicznych - 1990,
5.VI Zjazd Absolwentów Zespołu Szkół Mechanicznych-1995,
6. VII Zjazd Absolwentów -2000,
7. 50-lecie matury 1950-1952- 2000,
8.VIII Zjazd Absolwentów-2005, 9. IX Zjazd Absolwentów-2010,
10. X Zjazd Absolwentów Chełmskiej Szkoły Technicznej i Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej - 2015.
B. Biuletyny: nr 1 - Tradycje kształcenia zawodowego w Chełmie-2008, nr 2- 130 rocznica szkoły- 2008, nr 3-Trzecia Męska Drużyna Harcerzy im.Jana Kilińskiego-2008, nr 4. - Związki Wielkich Polaków z Ziemią Chełmską - 2009, nr 6 - Geneza i działalność Chełmskiego Stowarzyszenia Technicznego-2016.
C. Książki: Dzieje Chełmskiej Szkoły Technicznej I wyd.-1993, Chełmska Szkoła Techniczna 1878 - 2000 - 2000, Chełmska Szkoła Techniczna.Dyrektorzy i nauczyciele w jej dziejach-2005, Zbiorek wierszy o szkole-2005, Zachowane w pamięci
I wyd. - 2009, Zachowane w pamięci -II wyd. - 2010, Stara polska wieś - 2012, Dzieje oświaty w gm.Wojsławice-2018, Chełmianie i absolwenci Technikum Mechanicznego w Siłach Powietrznych Rzeczypospolitej - 2018.
Autorem książek jest Franciszek Świstowski,a Tomika wierszy Zenobiusz Badach, absolwent z 1952r.. Biuletyn nr3 i nr6 opracował Franciszek Świstowski,a nr 1,2,4 we współpracy z Edmundem Jarosiewiczem,absolwent z 1961r. Redaktorami Jednodniówki nr1 i 2 są Jan Pasieczny, Romuald Tomczyk i Eugeniusz Steszuk, nauczyciele i absolwenci. Jednodniówki nr 3,4,7,8,9,10 zredagował Franciszek Świstowski, a nr 5 i 6 Kolegium Redakcyjne. Wydawnictwa znajdują się w Sali Historii Szkoły.
Znaczek Technikum Mechanicznego
 
Znaczek ZSM i PWSZ
Znaczek CHST i budynek szkolny od strony ul. Mechanicznej
Okładka Biuletynu Edukacja i Tradycja CHST w Chełmie nr 2/2008, w którym ukazał się tekst pt. Zgierscy h. Dąbrowa (Stobniccy i Szulewscy) zaczerpnięty przez Henryka Gardzińskiego, absolwenta z 1966 r. z Pisma Związku Szlachty Polskiej "Verbum Mobile" nr 16/2007 przygotowany
 
Str. 14 i 15 w Biuletynie Edukacja i Tradycja CHST w Chełmie nr 2/2008
Galeria CHST >>>
media
Chełmska Szkoła Techniczna
Nieopodal Pałacu Kretzschmarów, również przy ul. Pocztowej (nr 54) znajduje się budynek TECHNICZNEJ SZKOŁY DRÓG ŻELAZNYCH. Placówka, będąca pierwszą szkołą zawodową na terenie miasta, powstała w 1878 r. w Lublinie. Po jedenastu latach została przeniesiona do Chełma i na jej potrzeby powstał istniejący obecnie gmach, którego budowę ukończono w 1895 r. Szkoła przygotowywała kadry do pracy w kolejnictwie. Budynek był dosyć nowoczesny i obok rozbudowanych warsztatów szkolnych posiadał oświetlenie elektryczne, co było ewenementem w ówczesnym Chełmie. Po powstaniu guberni chełmskiej w budynku umieszczono kasę gubernialną, a w okresie I wojny światowej polską Szkołę Filologiczną, przekształconą z czasem w Gimnazjum Państwowe im. Stefana Czarnieckiego. W okresie międzywojennym w budynku funkcjonowała Państwowa Szkoła Rzemieślnicza oraz Gimnazjum Mechaniczne. Po II wojnie światowej na bazie tej ostatniej placówki powstał Zespół Szkół Mechanicznych im. Ewarysta Stobnickiego (wieloletni dyrektor szkoły). Od 2001 r. w budynku znalazła również siedzibę Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, która obecnie jest głównym dysponentem gmachu (mieści się tutaj rektorat uczelni oraz wydziały: nauk technicznych, matematyki i informatyki).
Ściągnięto z witryny Chełmskiegi Ośrodka Informacji Turystycznej - Źródło: http://www.itchelm.pl/index.php?ption=com_content&task=view&id=92&Itemid=55
Otwarcie Sali Historii. 2012 r.
 
Prezes CHST Edmund Jarosiewicz i Józef Zając Rektor PWSZ i absolwent szkoły. Otwarcie Sali Historii Szkoły, 2012 r.
 
Wiceprezes CHST Jan Siłuch i Teresa Świstowska. Otwarcie Sali Historii Szkoły , 2012 r.
W Sali Historii Szkoły Zenobiusz Badach, 2015 r.
Franciszek Świstowski i Tablica X Zjazdu Absolwentów w Sali Historii Szkoły, 2015 r.
Absolwenci podczas X Zjazdu Absolwentów w Sali Historii Szkoły, 2015 r.
Absolwenci m.in. Andrzej Kowalczyk podczas X Zjazdu Absolwentów w Sali Historii Szkoły, 2015 r.
Po otwarciu Izby Pamięci, 2005 r.
Tablice zjazdowe w Sali Historii Szkoły
Tablica VI Zjazdu Absolwentów, 1995 r.
Tablica VII Zjazdu Absolwentów, 2000 r.
Tablica VIII Zjazdu Absolwentów, 2005 r.
Zespół Szkół Mechanicznych w Chełmie swe początki wywodzi od Technicznej Szkoły Kolejowej utworzonej w 1878 roku w Lublinie, a w 1889 przeniesionej do Chełma. Budynek, w którym obecnie mieści się szkoła, zosta oddany do użytku w 1895 roku. Do 1915 roku szkołę ukończyło 551 absolwentów.
W 1919 r. w miejsce Szkoły Kolejowej powołano 3-letnią Państwową Szkołę Rzemieślniczą. W szkole były dwa działy: ślusarsko-mechaniczny i kolejowy (dol929r.).
W roku 1929 odbył się pierwszy w historii szkoły Zjazd Absolwentów (16.10.1929 r.).
W roku 1938 Szkołę Rzemieślniczą przemianowano na Państwowe Gimnazjum Mechaniczne o czteroletnim cyklu nauczania. Okres II wojny światowej spowodował zawieszenie nauki w szkole. W latach 1919 – 1939 szkołę opuściło 630 absolwentów.
2 wrześna 1944 roku wznowiono naukę w szkole. Budynek szkoły przejęto od wojska 24 stycznia, a 28 marca 1945 roku rozpoczęto naukę we własnych pomieszczeniach. W roku szkolnym 1949/50 przeprowadzono pierwszy w historii szkoły egzamin dojrzałości (maturzystów było 21).
Począwszy od roku 1946/47 szkoła podlegała różnym reformom. Zmieniały się specjalności, cykle nauczania i nazwy szkoły Daty najważniejszych zmian umieszczono poniżej:
1947 r. Powołanie Gimnazjum i Liceum Mechanicznego,
1951 r. Utworzenie jednolitego 4-letniego Technikum Mechanicznego,
1957 r. Utworzenie 3-letniego Technikum Mechanicznego dla absolwentów ZSZ,
1957 r. Utworzenie 2-letniego Technikum Mechanicznego dla Pracujących,
1958 r. Utworzenie Uniwersytetu Robotniczego,
1959 r. Utworzenie 5-letniego Technikum Mechanicznego,
1961 r. Przemianowanie Uniwersytetu Robotniczego na Technikum Mechaniczne,
1964 r. Utworzenie Technikum Mechaniczno-Elektrycznego dla Pracujących,
1971 r. Utworzenie Technikum Mechanicznego po II kl. LO,
1973 r. Powołanie Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 (1973 - 1976),
1973 r. Utworzenie 4-letniego Liceum Zawodowego,
1976 r. Powołanie Zespołu Szkół Mechanicznych,
1977 r. Przemianowanie szkoły wieczorowej na Technikum Mechaniczne dla Pracujących, 1977 r. Utworzenie 2- letniego Technikum Samochodowego eksternistycznego,
1977 r. Utworzenie Technikum Mechanizacji Rolnictwa,
1979 r. Nadanie szkole imienia Generała Waltera i odznaczenie Medalem Komisji Edukacji Narodowej,
1935 r. Utworzenie Zasadniczej Szkoły Zawodowej o specjalności tokarz,
1987 r. Utworzenie Technikum Energetycznego,
1990 r. Zmiana patrona szkoły i nadanie imienia Ewarysta Stobnickiego,
1997 r. Utworzenie Policealnego Studium Zawodowego o specjalności technik bezp. i higieny pracy.
1999 r. Utworzenie 4-letniego Liceum Technicznego,
2002 r. Utworzenie 4-letniego Technikum Mechanicznego (szk. ponadgimnazjalna),
2002 r. Utworzenie 3-letniego Liceum Profilowanego (szk. ponadgimnazjalna),
W latach 1944 - 2004 szkołę opuściło ok. 5828 absolwentów.
Zjazdy absolwentów, które weszły do tradycji szkoły odbywały się kolejno:
II - 17-18.06.1960 r.,
III- 6-7.06.l969r.,
IV - 15-16.06.1979 r.,
V- 15-16.06.1990 r.,
VI - 16-17.06 1995 r.
VII- 9-10.06.2000r.
VIII - .06. 2005
IX - .06. 2010
X - 05 - 06.06.2015 planowany. Zjazd Jubileuszowy.
24 października 2008 r. zorganizowaliśmy uroczystą sesję poświęcona 130-leciu powstania szkoły i Dnia Patrona. Czynimy wstępne przygotowania do IX Zjazdu Absolwentów. Stosowne decyzje zapadną w 2009 r.
Tekst: Świstowski Franciszek
Forum Edukacyjnewoim Statucie zapisało „[...] Prowadzenie działalności oświatowej. […] Działalność w tym zakresie polega na popularyzacji historycznych już dziejów najstarszej szkoły technicznej Chełma, a szczególnie jej zasług w kształceniu kadr technicznych dla rzemiosła i przemysłu. Do tego zakresu działania dołączyliśmy ”Dzieje szkolnictwa powszechnego w gminach powiatu chełmskiego”. Stowarzyszenie wychodzi z założenia, że „Przeszłości nie da się zmienić, ale pamięć o niej należy zachować”. Absolwent naszej szkoły Władysław Kowalski w wydanym przez siebie albumie „Chełm i powiat chełmski w starej pocztówce” zapisał: „My żyjący jeszcze mieszkańcy tej ziemi, mamy świadomość, że życie toczy się naprzód, lecz przeszłość pamiętać i wspominać trzeba, gdyż pamięć wsparta działaniem jest pamięcią spełnioną.” Mając to na uwadze Stowarzyszenie podjęło udana próbę przywrócenia pamięci dziejów nauczania i wychowania w szkołach wiejskich powiatu, przed wojną, w czasie okupacji i po Drugiej Wojnie Światowej. Przywracając i zachowując pamięć , oddajemy hołd tym, którzy wprowadzili nas w arkana wiedzy w wiejskich szkołach i okazujemy szacunek tym, którzy tę wiedzę pogłębiali spożytkowują w sposób należyty.
W czasie Forum w Chełmie omówiliśmy – 130 rocznicę naszej szkoły, tradycje kształcenia zawodowego w Chełmie, związki wielkich Polaków z Ziemią Chełmską, stosunki polsko – ukraińskie po Drugiej Wojnie Światowej. w świetle badań naukowych.
Tematyka Forum odbywanych w gminach Wojsławice, Ruda Huta, Leśniowice, Dubienka i Żmudź dotyczyła edukacji dzieci wiejskich. Program Forum obejmował charakterystykę i opis gminy, wykaz wsi, w których były i są szkoły, fotografie budynków szkół, wykaz nazwisk nauczycieli i osiągnięcia szkół.
Materiały na Forum omawiali Franciszek Świstowski - wiceprezes CHST, mgr Zbigniew Lubaszewski - historyk, mgr Jan Longin Okoń – literat, poeta, mgr inż Jan Siłuch - wiceprezes CHST, inż. Zbigniew Pawłowski, mgr Krzysztof Prost, dr Elżbieta Walkiewicz z Politechniki w Gdańskiej, mgr Dariusz Różycki z CKU w Gdańsku, mgr Teresa Świstowska, prof. dr hab. Czesław Zaporowski z UMCS w Lublinie, prof. dr hab. Czesław Partacz z Politechniki Koszalińskiej, dr Leon Popek, z IPN w Lublinie, mgr Krzysztof Krzemiński ze Stowarzyszenia Pamięć i Nadzieja, dr Paweł Kiernikowski ze Stowarzyszenia Rocznik Chełmski.
Historię szkół wiejskich w gminach przygotowali nauczyciele i kadra kierownicza szkół. Pokłosiem Forum w gminach są materiały na nośniach elektronicznych i opracowania pisemne (kroniki). Służyć mogą one do pogłębionych opracowań historii szkół, a nawet do napisania pracy doktorskiej.
W gminie Ruda Huta, przy współdziałaniu wójta inż. Kazimierza Smala, przeprowadziliśmy I Seminarium Regionalne „ Walory Doliny Bugu, a rozwój gospodarczy”. Tematykę omówili: dr hab. Danuta Urban i prof. dr hab. Tadeusz Chmielewski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie i prof. Dominik Fijałkowski z UMCS w Lublinie, mgr inż. Jarosław Walczak, mgr inż. Karol Sawicz i mgr Antoni Franecki.
Stowarzyszenie było współorganizatorem dwóch Sympozjów Technicznych.
Tematykę I Sympozjum „ Zastosowanie informatyki w procesach produkcyjnych” pod kierownictwem naukowym prof. dr hab. inż. Adama Świca i doc. dr inż. Piotra Penkały omówili: dr inż Witold Hałas z PWSZ w Chełmie, doktorant mgr inż. Daniel Gąska z Politechniki Lubelskiej, dr inż. Jarosław Zubrzycki, dr inż Symotiuk z Politechniki Lubelskiej, dr inż. Grzegorz Ponieważ z Politechniki Lubelskiej, oraz dr inż. Lech Mazurek z PWSZ w Chełmie.
Tematykę II Sympozjum „Wizja i perspektywy rozwoju energetyki regionu chełmskiego” omówili: dr inż Jacek Gaj z CHST, mgr inż. Kazimierz Smal, mgr inż Mariusz Oszust, mgr inż Krzysztof Wójcik, dr inż Piotr Penkała z PWSZ w Chełmie.
W czasopiśmie"Orli Lot" dyrektor i nauczyciel Machajów - Zenon Goworek w 1925 r. opublikował tekst "Niebieskie Źródła" - str. 120 - 123
[...] Datę tą uznano za początek historii SZS, który oficjalnie powstał 4 lata później, ale w pełni kontynuował tradycje i dorobek „Zrywu”.
Rada Okręgowa Zrzeszenia Sportowego Zryw w Lublinie została powołana w marcu 1953 r, tj. w miesiąc po powołaniu władz centralnych.
Pierwszym przewodniczącym Rady Okręgowej został wybrany Zenon Goworek ówczesny dyrektor DOSZ [...]
Źródło: http://lwszs.lublin.pl/historia-lwszs
Franciszek Świstowski
Zamknięta historia Chełmskie Szkoły Technicznej
„Pamięć maluje przeszłe lata”
Leopold Staff „Znad ciemnej rzeki”
Najstarsza szkoła techniczna Chełmszczyzny w roku 2006 zakończyła swoją działalność dydaktyczno-wychowawczą. W ciągu 128 lat pracy jej mury opuściło ponad siedem tysięcy wychowanków rozsianych dziś po całej Polsce. Spotyka się ich również poza granicami kraju: Stany Zjednoczone Ameryki, Australia, Niemcy, Anglia, Węgry, Rosja, Ukraina, Dania, Belgia, Hiszpania, Francja, Włochy, Norwegia, Szwecja, Kanada i inne. Jej absolwenci pełnili i pełnią poważne funkcje w agendach rządowych, parlamencie, przemyśle, służbach mundurowych, nauce i oświacie, a nawet Kościele.
Szkoła przez ponad wiekowy okres pracy wniosła ogromny wkład w przygotowanie kadry technicznej, a jej wychowankowie w znakomity sposób zasłużyli się Ojczyźnie na polach walk w obronie niepodległości, w budowie i rozbudowie kraju w okresach pokoju. Świadczą o tym tablice pamiątkowe oraz opisy bohaterskich czynów marynarzy, harcerzy, inżynierów, działaczy społecznych, których nazwiska figurują w wykazach absolwentów szkoły.
Chełmska Szkoła Techniczna to dzieje Technicznej Szkoły Kolejowej, Państwowej Szkoły Rzemieślniczej, Państwowego Gimnazjum i Liceum Mechanicznego, Technikum Mechanicznego, szkół wchodzących w skład dawnego Zespołu Szkół Zawodowych Nr 3 oraz Zespołu Szkół Mechanicznych im. E. Stobnickiego
Techniczna Szkoła Kolejowa 1878-1915.
Techniczna Szkoła Kolejowa została zorganizowana w Lublinie z inicjatywy Zarządu Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej. Była trzecią tego typu szkołą w Polsce. Otwarcie szkoły nastąpiło 18 listopada 1878 r. Budynek główny mieścił się w gmachu pojezuickim przy kościele Katedralnym (dziś ul. Królewska), a zajęcia praktyczne odbywały się w sali przy ul. Krakowskie Przedmieście.
Nauka trwała 4 lata (klasa przygotowawcza i trzy klasy specjalne).
Przedmioty nauczania i liczba godzin.
|
Nazwa przedmiotu
|
Klasa
|
Razem
|
|
Przygot.
|
I
|
II
|
III
|
|
Religia
|
2
|
2
|
2
|
2
|
8
|
|
Język ruski
|
6
|
3
|
2
|
1
|
12
|
|
Język polski
|
4
|
2
|
2
|
1
|
9
|
|
Historia i geografia
|
4
|
2
|
2
|
1
|
9
|
|
Arytmetyka i algebra
|
5
|
4
|
2
|
2
|
13
|
|
Geometria
|
-
|
4
|
2
|
-
|
6
|
|
Fizyka
|
-
|
2
|
2
|
1
|
5
|
|
Nauka budowy dróg żelaznych
|
-
|
-
|
3
|
5
|
8
|
|
Mechanika
|
-
|
-
|
3
|
5
|
8
|
|
Technologia
|
-
|
-
|
-
|
2
|
2
|
|
Rysunek
|
8
|
5
|
5
|
4
|
22
|
|
Kaligrafia
|
4
|
1
|
-
|
-
|
5
|
|
Zajęcia praktyczne
|
-
|
21
|
24
|
30
|
75
|
|
Gimnastyka i śpiew
|
6
|
3
|
3
|
3
|
15
|
Liczba uczniów w latach 1878-1882
|
Klasa
|
Rok szkolny
|
|
1878/79
|
1879/80
|
1880/81
|
1881/82
|
|
Przygotowawcza
|
45
|
45
|
40
|
35
|
|
I specjalna
|
37
|
42
|
40
|
35
|
|
I specjalna
|
-
|
29
|
29
|
30
|
|
I specjalna
|
-
|
-
|
4
|
7
|
|
Razem
|
82
|
116
|
113
|
107
|
Datą przełomową dla tej szkoły był rok 1886 – Ustawa o szkołach kolejowych ustalająca wiek przyjmowanych do szkoły uczniów poniżej 17 roku życia. W roku 1887 skasowano lekcje języka polskiego, wychodząc z założenia, że w szkole kształcą się wyłącznie Polacy, więc „dla przyszłej działalności służbowej klasyczne opanowanie tego języka w ogóle nie jest konieczne”.
Spadek liczby uczniów po wprowadzeniu Ustawy z 1886 r. oraz względy polityczne spowodowały przeniesienie szkoły Kolei Nadwiślańskiej z Lublina do Chełma. Władzom carskim chodziło o umożliwienie korzystania ze szkoły ludności rosyjskiej i ukraińskiej z terenów sąsiadujących z Chełmem, a tym samym ułatwienie późniejszej pracy w kolejnictwie. Po przeniesieniu szkoły do Chełma w roku 1889 nauczycielami byli wyłącznie Rosjanie, a wykłady prowadzono w języku rosyjskim (nawet religię rzymsko-katolicką). Używanie języka polskiego na terenie szkoły karano jako przewinienie. Szkoła nosiła imię D. M. Iwanowa.
Całkowite zrusyfikowanie szkoły spowodowało jej bojkot przez pracowników kolei. W 1892 r. na 41 uczniów zaledwie jeden był synem pracownika kolei. Po przeniesieniu do Chełma szkoła kształciła przede wszystkim młodzież ze środowisk inteligencji i rzemieślników. Dla potrzeb szkoły wybudowano bardzo nowoczesny (na owe czasy) budynek oddany szkole w 1895 r. Na wiele lat przed elektryfikacją miasta, budynek był zelektryfikowany, a jego pomieszczenia obliczono dla 75 uczniów.
Południowa strona budynku szkoły. Zdjęcie z przed 1915 r.
Po przeniesieniu szkoły do Chełma zmienił się układ przedmiotów nauczania.
Wykaz przedmiotów nauczania w pierwszym okresie po przeniesieniu szkoły do Chełma.
|
Nazwa przedmiotu
|
Klasa
|
|
I
|
II
|
III
|
|
Religia
|
x
|
x
|
x
|
|
Arytmetyka
|
x
|
x
|
-
|
|
Geometria
|
x
|
x
|
-
|
|
Fizyka
|
x
|
x
|
-
|
|
Kreślenie podstawowe
|
x
|
-
|
-
|
|
Pismo techniczne
|
x
|
-
|
-
|
|
Stolarstwo
|
x
|
-
|
-
|
|
Śpiew
|
x
|
x
|
x
|
|
Gimnastyka
|
x
|
x
|
x
|
|
Mechanika ogólna i parowa
|
-
|
x
|
x
|
|
Budownictwo
|
-
|
x
|
-
|
|
Budowa kolei
|
-
|
x
|
-
|
|
Obróbka metali i drewna
|
-
|
-
|
x
|
|
Ćwiczenia na aparatach telegraficznych
|
-
|
-
|
x
|
|
Kreślenie z mechaniki
|
-
|
x
|
-
|
|
Kreślenie części parowozu
|
-
|
-
|
x
|
|
Kreślenie z budowy kolei
|
-
|
x
|
-
|
|
Kreślenie geodezyjne
|
-
|
-
|
x
|
|
Ślusarstwo
|
-
|
x
|
x
|
|
Kuźnia
|
-
|
x
|
x
|
Siatka godzin w Technicznej Szkole Kolejowej w Chełmie w latach 1906-1915.
Państwowa Szkoła Rzemieślnicza 1919-1938
W roku 1919 przystąpiono do organizacji (w miejsce Technicznej Szkoły Kolejowej) Państwowej Szkoły Rzemieślniczej. Organizatorem i pierwszym dyrektorem był inż. Antoni Popławski. Chełmski Sejmik z budżetu na rok 1919/20 na organizację szkoły przeznaczył 20 tysięcy koron. W gronie nauczycieli, którzy podjęli trud organizacji szkoły znaleźli się (poza dyrektorem): Ewaryst Stobnicki, Stanisław Słowakiewicz, Zygmunt Zawiślak, Władysław Chabrowski, Stanisław Falkowicz, Szczepan Misionko i pracownicy szkolnych warsztatów: Tadeusz Zalewski, Herbert Grabe, Franciszek Tutko, Wacław Przegaliński, Jan Chmielewski, Władysław Piętka, Jan Fronik.
W szkole otwarto cztery działy: ślusarsko-mechaniczny, kolejowy (zlikwidowany w 1928 r.), stolarski i szewski (zlikwidowane w latach 1924 i 1925). Rok szkolny rozpoczynał się 1 września, a nauka trwała do 15 maja. Od 15 maja do 11 lipca był tzw. „okres warsztatowy” w którym uczniowie pracowali tylko na warsztatach. Godzina lekcyjna trwała 55 minut.
Podobnie jak w Technicznej Szkole Kolejowej absolwenci 3-letniego działu kolejowego otrzymywali świadectwo tymczasowe. Po odbyciu praktyki na kolei składali egzamin czeladniczy.
Uczniowie działów: ślusarsko-mechanicznego, szewskiego i stolarskiego, kończący szkołę wykonywali tzw. „sztukę czeladniczą” i składali egzamin czeladniczy.
Wykaz przedmiotów nauczania na dziale kolejowym.
|
Religia
Język polski
Kształcenie obywatelskie
Geometria
Fizyka i chemia
Arytmetyka
Higiena
Technologia metali
Maszynoznawstwo
Instalacje wodociągowe
Budownictwo
Elektrotechnika
|
Technika prądów stałych
Kalkulacja warsztatowa
Rysunek odręczny
Rysunek zawodowy
Parowozy
Wagony
Urządzenia warsztatów kolejowych
Śpiew
Gimnastyka
Warsztaty
Obrabiarki
|
Wykaz przedmiotów na dziale ślusarsko-mechanicznym.
|
Nazwa przedmiotu
|
kl. I
|
kl. II
|
kl. III
|
|
Praktyczna nauka zawodu
|
x
|
x
|
x
|
|
Rysunek zawodowy, odręczny i geometria
|
x
|
x
|
x
|
|
Wiadomości z fizyki, chemii, materiałoznawstwa z zastosowaniem do zawodu
|
x
|
x
|
-
|
|
Technologia metali
|
-
|
x
|
x
|
|
Maszynoznawstwo
|
-
|
x
|
x
|
|
Elektrotechnika
|
-
|
-
|
x
|
|
Religia
|
x
|
x
|
x
|
|
Język polski i korespondencja zawodowa
|
x
|
x
|
-
|
|
Nauka o Polsce
|
-
|
-
|
x
|
|
Rachunki, zasady kalkulacji, rachunkowości przemysłowej
|
x
|
x
|
x
|
|
Higiena
|
-
|
-
|
x
|
|
Gimnastyka
|
x
|
x
|
x
|
|
Śpiew
|
x
|
x
|
-
|
W kolejnych latach pracę w szkole podejmowali nowi nauczyciele: Jan Wiśniewski, Konstanty Jodko, Jerzy Kienzler, Jan Rostocki, M. Kieruczenko, Leon Chomicki, Witold Jodko, Jan Piątkowski, Marian Jorman, Jan Kasperowicz, Stanisław Świderski, Edmund Prost, Aleksander Melichowicz, Stefan Tymkow vel Tymecki, Czesław Świątecki, Jan Polak, Stefan Lenarczyk, Józef Jakubowicz.
W dniu 17 kwietnia 1921 r. z inicjatywy prefekta szkoły księdza Piotra Konopki w Szkole Rzemieślniczej rozpoczęła pracę drużyna harcerska, a decyzją wojewody lubelskiego z 18 grudnia 1935 r. zostało powołane Koło Rodzicielskie.
– rozwinięcie w środowisku nauczycielskim akcji wychowawczej polegającej na krzewieniu wśród członków organizacji zdrowych zasad wychowawczych i rodzinnych,
– zbliżenie rodziny i szkoły oraz skoordynowanie ich obustronnej inicjatywy, myśli wychowawczej i wszelkich wysiłków związanych z dobrem młodzieży,
– roztoczenie w porozumieniu z dyrekcją szkoły opieki materialnej, moralnej i wychowawczej nad młodzieżą szkolną.
Koło urządzało zebrania dyskusyjne, pogadanki i odczyty. Organizowało wycieczki, koncerty, imprezy sportowe, WSPomagało materialnie młodzież biedną: dożywianie, zaopatrzenie w odzież i podręczniki.
Uczestnicy I zjazdu absolwentów przed frontem budynku Państwowej Szkoły Rzemieślniczej w 1929 r.
Absolwenci szkoły, która pracowała w latach 1919-1938 uzyskali dobre przygotowanie do podjęcia pracy w rozwijającym się przemyśle, szczególnie kolejnictwie. Wielu rozpoczęło pracę we własnych warsztatach rzemieślniczych.
Państwowe Gimnazjum Mechaniczne 1938-1939
W 1938 r. na stanowisko dyrektora powołano inż. Pawła Wolfke, a Państwową Szkołę Rzemieślniczą przemianowano na Państwowe Gimnazjum Mechaniczne o 4-letnim cyklu nauczania. W skład kadry nauczycielskiej wchodzili: Ewaryst Stobnicki, Walerian Karanter, Jan Rostocki, Jan Wiśniewski, Stanisław Własiuk, Stanisław Świderski, Jan Piątkowski, Zygfryd Sieben, Jan Fronik, Edward Gurbiel, Marian Jorman, Jan Kasperowicz, Stefan Tymkow vel Tymecki, Aleksander Melichowicz, Czesław Świątecki, Franciszek Ślusarczyk, Czesław Jodko, Czesław Siciński, Kazimierz Krasoń, Marian Pilarski.
W okresie przedwojennym zorganizowano tylko dwie klasy pierwsze dla 100 uczniów. Wybuch wojny spowodował zamknięcie szkoły.
Okres II wojny światowej 1939-1944
Na polecenie władz niemieckich dyrekcja szkoły prowadziła jeszcze zapisy do szkoły. W listopadzie 1939 r. Niemcy polecenie odwołali. Budynek szkoły przeznaczono na sąd niemiecki. Jednak w 1940 r. za zgodą władz niemieckich utworzono w nim Techniczną Ukraińską Szkołę Zawodową. W szkole pracowało 33 nauczycieli, a jej kierownikiem był Wasyl Krakało. W 1943 r. szkołę zlikwidowano, a część jej uczniów wcielono do oddziałów SS „Galizien”. Poza szkołą techniczną istniało Gimnazjum Ukraińskie, które mieściło się w budynku obecnego I Liceum im. St. Czarnieckiego. Oprócz szkół ukraińskich na terenie Chełma pracowały dwie polskie szkoły techniczne:
1. Polska Dokształcająca Szkoła Zawodowa (Polnische Berufspflichtschule) zorganizowana w 1942 r. w gmachu dawnego Gimnazjum Mechanicznego. Szkołę zorganizował i kierował nią Ewaryst Stobnicki, przedwojenny nauczyciel Państwowej Szkoły Rzemieślniczej i Gimnazjum Mechanicznego. Uczniami byli młodociani pracownicy Parowozowni Chełm. Zajęcia teoretyczne prowadzono w języku polskim, a naukę praktyczną organizowano w warsztacie Parowozowni. Po przejęciu budynku szkoły przez wojsko niemieckie zajęcia teoretyczne przeniesiono na ul. Lwowską (dziś budynek ZDZ). Świadectwa wystawiane uczniom wypisywano w dwu językach: niemieckim i polskim. Na świadectwie wystawionym 21 grudnia 1943 r., promującym do klasy drugiej, widnieją oceny ze sprawowania, języka polskiego, rachunków, rysunków odręcznych, kreślenia geometrycznego z wiadomościami z geometrii oraz wiadomości ogólnozawodowych.
2. Polska Szkoła Rzemieślnicza (Polnische Handverkerschule) zorganizowana została w maju 1943 r. Szkoła mieściła się przy ul. Lwowskiej w Fabryce Maszyn Rolniczych Boguszewskiego (dziś budynek ZDZ). Organizatorem i kierownikiem szkoły był nauczyciel przedwojennej Szkoły Rzemieślniczej inż. Stanisław Własiuk. W zorganizowanej jednej klasie nauka zajmowała 10-12 godzin dziennie (5 godz. zajęć teoretycznych i 5 nauki zawodu). Uczono matematyki, technologii, obróbki metali, rysunku technicznego, nauki o narzędziach, znajomości norm technicznych i inn. W szkole nie było wakacji. To nie była normalna szkoła, to było przysposobienie do zawodu. Uczniowie mieli być wykorzystywani w przemyśle zbrojeniowym Niemiec. Jednak była ona „kawałkiem” wolności, bo wydane zaświadczenia zabezpieczały uczniów przed łapankami, wywozem na roboty do Rzeszy i innymi represjami tamtego okresu. Naukę w szkole przerwano nagle w lutym-marcu 1944 r. Nauczycielami w tej szkole byli: Stanisław Własiuk, Danuta Boguszewska, Edward Winkelman, Leon Krasoń, Bronisław Kubik.
Wielu uczniów, pierwszej i drugiej polskiej szkoły, podjęło dalszą naukę w Państwowym Gimnazjum Mechanicznym, ale już po wyzwoleniu Chełma.
Państwowe Gimnazjum Mechaniczne i Liceum Mechaniczne
1944-1951
Po wyzwoleniu Chełma, już 2 września 1944 r. zebranie Rady Pedagogicznej pod przewodnictwem przedwojennego dyrektora Gimnazjum Mechanicznego inż. Pawła Wolfke zainaugurowało rozpoczęcie nauki w Państwowym Gimnazjum Mechanicznym. W zebraniu Rady udział wzięli: Ewaryst Stobnicki, Stanisław Własiuk, Stanisław Świderski, Jan Fronik, Marian Jorman, Stefan Tymkow vel Tymecki, Aleksander Melichowicz, Franciszek Zarek i Jan Łabeński. W zebraniu nie brał udziału Stanisław Serej, ponieważ wykonywał inne zadania dla szkoły. Po przeprowadzeniu egzaminu wstępnego z języka polskiego, matematyki i przyrody, do klasy pierwszej przyjęto 144 uczniów. Kandydaci do klasy drugiej składali egzamin z języka polskiego, matematyki, przyrody, fizyki, maszynoznawstwa oraz chemii z materiałoznawstwem. Przyjęto 35 kandydatów.
Ponieważ budynek szkoły przedwojennej był ogromnie zdewastowany, zajęcia lekcyjne odbywały się w salach Liceum Pedagogicznego przy ul. Reformackiej. Do odremontowanego budynku przy ul. Pocztowej zajęcia przeniesiono w marcu 1945 r.
W roku 1944 rozpoczęło pracę 4-letnie Gimnazjum Mechaniczne, w 1946 wprowadzono Gimnazjum 3-letnie, a w 1947 otwarto pierwszą klasę 3-letniego Liceum II stopnia. W 1948 r. wprowadzono Liceum I stopnia.
W okresie 1944-1950 zmieniali się dyrektorzy i nauczyciele. Ciekawostką tego okresu jest zarządzenie Kuratorium Okręgu Szkolnego w Lublinie, na mocy którego uczniowie nie przykładający się do nauki i mający oceny niedostateczne, obowiązani byli po każdym okresie wpłacać kwotę 300 zł na konto Kuratorium.
Państwowe Technikum Mechaniczne
Rok szkolny 1951/52 rozpoczął pracę jednolitego Technikum Mechanicznego 4-letniego. Od roku 1959/60 naukę w technikum przedłużono do lat pięciu. W roku szkolnym 1957/58 otworzono, jedno z pierwszych w kraju Technikum 3-letnie na podbudowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej. W latach 1973-1988 istniało 4-letnie Liceum Zawodowe, a w latach 1977-1986 Technikum Mechanizacji Rolnictwa. Sytuacja ekonomiczna oświaty wymusiła decyzję o utworzeniu jednej klasy Zasadniczej Szkoły Zawodowej. Szkoła ta istniała w latach 1985-1991. W roku 1987 otwarto Technikum Energetyczne. Na bazie wyposażenia szkoły organizowano dokształcanie dorosłych. Prowadzono je w latach 1957-1994.
W roku szkolnym 1949/50 odbył się w szkole pierwszy egzamin dojrzałości.
Tableau – nauczyciele i maturzyści z roku 1950.
Nauczyciele - od lewej do prawej rzędami w dół: Zenon Goworek – dyrektor, Maksymilian Szoc, W. Demianowicz, S. Serej, W. Paraszczak, W. Trzeciak, Ks. Z. Berezecki, M. Perepadis, dr W. Bałuk, W. Jodko, A. Jędruszak, R. Trześniewski, J. Łabeński, ... Michalski, J. Jedruszczak, S. Szust, W. Wesołowski, M. Neyman, T. Rasiewicz, ... Stachowska, S. Świderski, M. Jorman, J. Kasperowicz, S. Tymecki, M. Kamiński, A. Melichowicz, J. Giersberg, J. Czeryna, J. Kowalczyk – woźny, J. Fronik, M. Pitura – starszy woźny, ... Wasiuta, J. Gałan, M. Romanowicz, J. Szewczuk, E. Stobnicki. Na zdjęciu są też tzw. „społecznicy”: A. Wypych, N. Radliński, S. Zmełty.
Przedmioty nauczania w Gimnazjum 4-letnim.
|
Przedmioty nauczania
|
kl. I
|
kl. II
|
kl. III
|
kl. IV
|
|
Język polski
|
x
|
x
|
x
|
x
|
|
Język niemiecki
|
x
|
x
|
x
|
x
|
|
Historia
|
|
x
|
x
|
-
|
|
Nauka o Polsce i świecie współczesnym
|
-
|
-
|
-
|
x
|
|
Chemia z materiałoznawstwem
|
x
|
-
|
-
|
-
|
|
Fizyka z maszynoznawstwem
|
x
|
x
|
x
|
x
|
|
Rysunki odręczne
|
x
|
-
|
-
|
-
|
|
Rysunki zawodowe
|
-
|
x
|
x
|
x
|
|
Matematyka
|
x
|
x
|
x
|
x
|
|
Geografia gospodarcza
|
x
|
x
|
x
|
-
|
|
Religia
|
x
|
x
|
x
|
x
|
|
Ćwiczenia cielesne
|
x
|
x
|
x
|
x
|
|
Technologia metali
|
-
|
x
|
x
|
x
|
|
Przysposobienie wojskowe
|
-
|
-
|
x
|
x
|
|
Zajęcia warsztatowe
|
x
|
x
|
x
|
x
|
|
Organizacja przedsiębiorstw
|
-
|
-
|
-
|
x
|
|
Nauka o człowieku
|
-
|
-
|
-
|
x
|
Przedmioty nauczania w Gimnazjum 3-letnim.
|
Przedmioty nauczania
|
kl. I
|
kl. II
|
kl. III
|
|
Język polski
|
x
|
x
|
x
|
|
Język rosyjski
|
-
|
x
|
x
|
|
Historia
|
x
|
x
|
-
|
|
Nauka o Polsce i świecie współczesnym
|
-
|
-
|
x
|
|
Chemia z materiałoznawstwem
|
x
|
-
|
-
|
|
Fizyka z maszynoznawstwem
|
x
|
x
|
x
|
|
Rysunki zawodowe
|
x
|
x
|
x
|
|
Matematyka
|
x
|
x
|
x
|
|
Geografia gospodarcza
|
x
|
x
|
-
|
|
Religia
|
x
|
x
|
x
|
|
Ćwiczenia cielesne
|
x
|
x
|
x
|
|
Zagadnienia społeczno-wychowawcze
|
x
|
x
|
x
|
|
Technologia
|
-
|
x
|
x
|
|
Organizacja przedsiębiorstw
|
-
|
-
|
x
|
|
Higiena
|
-
|
-
|
x
|
|
Przysposobienie wojskowe
|
-
|
-
|
x
|
|
Zajęcia warsztatowe
|
x
|
x
|
x
|
Przedmioty nauczania w Liceum Mechanicznym II stopnia.
|
Przedmioty nauczania
|
kl. I
|
kl. II
|
kl. III
|
|
Język polski
|
x
|
x
|
x
|
|
Język rosyjski
|
x
|
x
|
x
|
|
Technologia
|
x
|
x
|
x
|
|
Zajęcia warsztatowe
|
x
|
x
|
x
|
|
Wytrzymałość materiałów
|
x
|
x
|
-
|
|
Rysunek techniczny z nauką o rzutach
|
x
|
x
|
x
|
|
Mechanika techniczna
|
x
|
x
|
-
|
|
Fizyka
|
x
|
-
|
-
|
|
Chemia
|
x
|
-
|
-
|
|
Matematyka
|
x
|
x
|
x
|
|
Zajęcia społeczno-gospodarcze i społeczno-państwowe
|
x
|
x
|
-
|
|
Przysposobienie wojskowe
|
x
|
x
|
-
|
|
Ćwiczenia cielesne
|
x
|
x
|
-
|
|
Religia
|
x
|
x
|
x
|
|
Części maszyn i konstrukcje stalowe
|
-
|
x
|
-
|
|
Kotły parowe
|
-
|
x
|
-
|
|
Dźwignice i urządzenia transportowe
|
-
|
-
|
x
|
|
Silniki i pompy wodne
|
-
|
-
|
x
|
|
Silniki parowe
|
-
|
-
|
x
|
|
Silniki spalinowe
|
-
|
-
|
x
|
|
Ćwiczenia konstrukcyjne
|
-
|
-
|
x
|
|
Gospodarka cieplna w siłowniach
|
-
|
-
|
x
|
|
Elektrotechnika
|
-
|
-
|
x
|
|
Organizacja przedsiębiorstw
|
-
|
-
|
x
|
|
Nauka o społeczeństwie
|
-
|
-
|
x
|
|
Higiena
|
-
|
-
|
x
|
|
Termodynamika techniczna
|
-
|
x
|
-
|
Typy szkół w latach 1878 – 2005/2006.
|
Nazwa szkoły
|
Lata pracy
|
Uwagi
|
|
Techniczna Szkoła Kolejowa
|
1878-1889
|
w Lublinie
|
|
Techniczna Szkoła Kolejowa
|
1889-1915
|
w Chełmie
|
|
Państwowa Szkoła Rzemieślnicza
|
1919-1938
|
|
|
Państwowe Gimnazjum Mechaniczne
|
1938-1639
|
4-letnie
|
|
Państwowe Gimnazjum Mechaniczne
|
1944-1949
|
4-letnie
|
|
Państwowe Gimnazjum Mechaniczne
|
1946-1950
|
3-letnie
|
|
Liceum Mechaniczne II stopnia
|
1947-1951
|
3-letnie
|
|
Liceum Mechaniczne I stopnia
|
1948-1952
|
3-letnie
|
|
Technikum Mechaniczne
|
1951-1959
|
4-letnie
|
|
Technikum Mechaniczne
|
1959-2005
|
5-letnie
|
|
Technikum Mechaniczne na podbud. ZSZ
|
1957-2004
|
3-letnie
|
|
Liceum Zawodowe
|
1973-1986
|
4-letnie
|
|
Technikum Mechanizacji Rolnictwa
|
1977-1986
|
5-letnie
|
|
Technikum Energetyczne
|
1987-1994
|
5-letnie
|
|
Liceum Techniczne
|
1999-2004
|
4-letnie
|
|
Liceum Profilowane na podb. gimnazjum
|
2002-2005
|
3-letnie
|
|
Technikum Mechaniczne na podb. gimnazjum
|
2002-2006
|
4-letnie
|
|
|
|
|
|
Szkoły dla pracujących
|
|
|
|
Technikum Mechaniczne
|
1957-1959
|
2-letnie
|
|
Uniwersytet Robotniczy
|
1958-1961
|
|
|
Technikum Mechaniczne
|
1961-1965
|
3-letnie
|
|
Technikum Elektryczne
|
1966-1977
|
3-letnie
|
|
Technikum Mechaniczne
|
1977-1991
|
3-letnie
|
|
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
|
1985-1991
|
2-letnia
|
|
Policealne Studium Zawodowe
|
1997-2001
|
|
Specjalności i specjalizacje w typach szkół.
|
Typ szkoły
|
Specjalność - specjalizacja
|
|
Techniczna Szkoła Kolejowa
|
naprawa parowozów
instalacja i obsługa urządzeń technicznych stacji kolejowych
kierowanie ruchem pociągów
|
|
Państwowa Szkoła Rzemieślnicza
|
szewstwo (likwidacja 1924)
stolarstwo (likwidacja 1925)
kolejnictwo (likwidacja 1928)
ślusarstwo i mechanika
|
|
Państwowe Gimnazjum Mechaniczne
4 i 3-letnie
|
tokarstwo
ślusarstwo
|
|
Liceum Mechaniczne II stopnia
|
- obróbka skrawaniem
|
|
Technikum Mechaniczne 4-letnie
|
obróbka skrawaniem
budowa maszyn
|
|
Technikum Mechaniczne 5-letnie
|
obróbka skrawaniem
budowa maszyn
budowa maszyn z zastosowaniem technik informatycznych
komputerowe wspomaganie projektowania
budowa silników spalinowych
naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych
|
|
Technikum Mechaniczne
na podbudowie ZSZ
|
budowa maszyn
naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych
obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
|
|
Technikum Mechanizacji Rolnictwa
|
mechanizacja rolnictwa (naprawa maszyn i ciągników rolniczych)
|
|
Technikum Energetyczne
|
- energetyka cieplna
|
|
Liceum Zawodowe
|
- obróbka skrawaniem
|
|
Policealne Studium Zawodowe
|
- bezpieczeństwo i higiena pracy
|
|
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
|
- tokarz
|
Liczba absolwentów w typach szkół.
|
Typ szkoły
|
Liczba absolwentów
|
Uwagi
|
|
Techniczna Szkoła Kolejowa
|
91
551
|
ukończyli w Lublinie
ukończyli w Chełmie
|
|
Państwowa Szkoła Rzemieślnicza
|
628
|
|
|
Gimnazjum Mechaniczne 4-letnie
|
231
|
|
|
Gimnazjum Mechaniczne 3-letnie
|
119
|
|
|
Liceum Mechaniczne II stopnia
|
54
|
|
|
Liceum Mechaniczne I stopnia
|
124
|
|
|
Technikum Mechaniczne 4-letnie
|
550
|
|
|
Technikum Mechaniczne 5-letnie
|
2443
|
w tym Techn. Mech. Roln. 217Techn. Energet. 66
|
|
Liceum Zawodowe
|
262
|
|
|
Technikum Mechaniczne 3-letnie
|
1169
|
na podbudowie ZSZ
|
|
Liceum Techniczne i Profilowane
|
82
|
|
|
Szkoły dla pracujących
|
866
|
|
|
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
|
61
|
|
|
Policealne Studium Zawodowe
|
71
|
|
|
Razem
|
7302
|
|
Kadra kierownicza szkoły 1919-2006.
|
Dyrektorzy szkoły
|
Lata pracy
|
Wicedyrektorzy
|
Lata pracy
|
|
inż. Antoni Popławski
|
1919-1931
|
-
|
-
|
|
inż. Konstanty Jodko
|
1931-1932
|
-
|
-
|
|
Józef Jakubowicz
|
1932-1938
|
-
|
-
|
|
inż. Paweł Wolfke
|
1938-1945
|
-
|
-
|
|
Ewaryst Stobnicki
|
1945-1949
|
-
|
-
|
|
Zenon Goworek
|
1949-1950
|
-
|
-
|
|
Tadeusz Ignatowicz
|
1950-1966
|
mgr inż. Jan Rabe
|
1964-1966
|
|
mgr inż. Daniel Han
|
1966-1975
|
mgr inż. Jan Rabe
|
1966-1975
|
|
mgr inż. Jan Rabe
|
1975-1976
|
mgr inż. Jan Pasieczny
mgr Halina Tomczyk
|
1975-1976
1975-1976
|
|
mgr Franciszek Świstowski
|
1976-1991
|
mgr inż. Jan Rabe
mgr Halina Tomczyk
mgr inż. Janusz Skibiński
mgr Zbigniew Mikulski
mgr inż. Witold Hałas
|
1976-1984
1976-1991
1984-1985
1985-1988
1988-1991
|
|
mgr Zbigniew Mikulski
|
1991-1996
|
mgr Stanisława Bartoszuk
mgr inż. Witold Hałas
mgr Mariola Szynal
|
1991-1992
1992-1996
1995-1996
|
|
mgr Wiesław Wołoszyn
|
1996-2005
|
mgr inż. Andrzej Fisz
|
1996-2004
|
|
mgr Teresa Chyła
|
2005-2006
|
-
|
-
|
Nauczyciele Chełmskiej Szkoły Technicznej 1919-2006.
|
Okres pracy szkoły
|
Pełnozatrudnieni
|
Niepełnozatrudnieni
|
|
1878-1915
|
20
|
brak danych
|
|
1919-1939
|
43
|
brak danych
|
|
1944-2006
|
177
|
148
|
W okresie od 1919 r. w szkole pracowało 11 księży katechetów i 9 lekarzy szkolnych.
Budynek szkoły od ul. Pocztowej. Widok obecny
Teren, który przeznaczono pod budowę Technicznej Szkoły Kolejowej, zakupiony został w listopadzie 1888 r. od Krystyny Urszuli i Macieja Antoniego Adamowiczów za 15.000 rubli. Na zakupionej działce, jeszcze przed „Ukazem” z 9 listopada 1866 r. o uwłaszczeniu miast, stał parterowy dom murowany z przyległym do niego sadem. Dom był budynkiem wolnostojącym, dopiero później dobudowano łącznik i połączono go z obecnym Urzędem Stanu Cywilnego. Po przeniesieniu szkoły do Chełma, w budynku tym prowadzone były zajęcia lekcyjne, a później przeznaczony został na szkolną bursę. Warunki zamieszkania w bursie były trudne. Lekarz szkolny dr Gniazdowski pisał, że w r. szk. 1923/24 znaczna liczba uczniów miała skłonności do „suchot płucnych”. Wiele do życzenia pozostawiało wyżywienie w bursie: śniadanie – chleb i biała kawa, obiad – zupa i najczęściej kasza lub potrawa mączna lub jarzynowa, chleb, kolacja – chleb, kawa lub potrawa mączna. Dwa razy w tygodniu podawano uczniom smażone mięso. Uczniom niezamożnym umożliwiano otrzymanie bezpłatnego wyżywienia.
Przed wojną kierownikiem bursy był Jan Łącki, a wychowawcą Marian Pilarski. Po II wojnie wychowawcami w bursie byli Stanisław Serej, Jan Łabeński, Włodzimierz Moraczewski, Kazimierz Trzeciak, Aleksander Jędruszak. Od 1947 r. kierownikiem internatu był Jerzy Giersberg, następnie Franciszek Świstowski, ponownie Jerzy Giersberg i Albin Kuczyński. Przejściowo obowiązki wychowawców pełnili: Franciszek Świstowski, Ryszard Stałęga, Teofil Mazurek, Henryk Ziniewicz, Andrzej Wawryniuk, Ryszard Nafalski, Adam Dąbrowski, Tadeusz Góra, Franciszek Rudzki, Julian Czeryna, Ewaryst Stobnicki, Władysław Paraszczak, Jan Szewczuk, Marian Góra, Maksymilian Szoc. W internacie mieszkało od 60 do 120 wychowanków i ponad 60-80 uczniów stołowało się. Internat został zamknięty w 1987 r.
Dla potrzeb warsztatu szkolnego, po przeniesieniu szkoły do Chełma, zbudowany został drewniany barak (dziś możliwe jest zlokalizowanie fundamentów). Po ukończeniu w 1895 r. budowy budynku szkolnego, warsztaty umieszczono w jego parterowej części. Zainstalowane maszyny: 5 tokarek, 2 strugarki i 3 wiertarki napędzane były silnikiem spalinowym. Kolejny etap działania warsztatów rozpoczął się w 1919 r. Kierownikiem warsztatów był wówczas Tadeusz Zalewski, a nauczycielami zawodu (instruktorami): Herbert Grabe, Franciszek Tutko, Antoni Fedon, Władysław Piętka, Jan Fronik. W 1930 r. w warsztatach zainstalowany został silnik elektryczny, który zastąpił maszynę parową (lokomobilę) obsługiwaną przez maszynistę Bogusza. Zainstalowano również nowe maszyny: frezarkę uniwersalną, frezarkę podłużną i tokarkę. Rozpoczęli pracę nowi instruktorzy: Aleksander Melichowicz, Stefan Tymkow vel Tymecki, Czesław Świątecki, Jan Kasperowicz, Marian Jorman. Najprawdopodobniej w 1927 r. zbudowana została kuźnia. W 1939 r. instruktorami byli: Walerian Karanter, Stanisław Własiuk, Jan Fronik, Jan Wiśniewski, Edward Gurbiel, Marian Jorman, Jan Kasperowicz, Aleksander Melichowicz, Stefan Tymkow vel Tymecki, Czesław Świątecki, Franciszek Ślusarczyk. Majątek warsztatów szacowany był na 98.000 zł. Po wkroczeniu Niemców, obrabiarki zostały przekazane Lubelskiemu Syndykowi Rolnemu, a materiały i narzędzia skonfiskowały władze niemieckie. Niewielką ich część, przez okres II wojny przechowali nauczyciele Marian Jorman, Stefan Tymecki i Aleksander Melichowicz. Od września 1944 r. zajęcia warsztatowe prowadzono przy ul. Lwowskiej (dziś siedziba ZDZ) i w Liceum Pedagogicznym. Zajęcia w budynku szkolnym rozpoczęto w marcu 1945 r. Poprawa wyposażenia warsztatu następowała sukcesywnie. W roku 1951 decyzją władz oświatowych, warsztaty szkolne przekazane zostały Zasadniczej Szkole Zawodowej, a w 1954 r. ponownie wróciły do szkoły macierzystej i przeszły ogromną reorganizację. Pierwotnie służyły tylko i wyłącznie do nauki adeptów kształcenia zawodowego, a później poza szkoleniem, podejmowały produkcję dla fabryk i zakładów. Roczna produkcja zamykała się kwotą 100.000 zł.
Kadra kierownicza warsztatów na przestrzeni dziejów.
|
Kierownicy
|
Zastępcy kierowników
|
|
Tadeusz Zalewski
|
Stefan Surdyk
|
|
Jan Fronik
|
Jan Mydlak
|
|
Jerzy Kienzler
|
Antoni Błaszczuk
|
|
Jan Polak
|
Adam Sakowicz
|
|
Jan Wisniewski
|
Janusz Kawka
|
|
Ludwik Lenarczyk
|
Krzysztof Kołodziejak
|
|
Mikołaj Romanowicz
|
|
|
Józef Pietruk
|
|
|
Jerzy Gutalski
|
|
|
Jan Mydlak
|
|
|
Andrzej Leszczyński
|
|
Nauczycielami praktycznej nauki zawodu poza już wymienionymi byli: Jan Szewczuk, Julian Czeryna, Aleksander Pajek, Eugeniusz Steszuk, Józef Czubara, Stanisław Sikora, Bolesław Borkowski, Marek Kogut, Stanisław Kociuba, Krzysztof Ożóg, Krzysztof Komorowski, Tadeusz Fitz, Adam Dąbrowski, Zbigniew Gwozdyk, Józef Jakimiak, Wojciech Matejak, Leszek Mostowski, Edward Tywoniuk, Janusz Kawka.
W roku 2003 warsztaty szkolne zaprzestały działalności. Kształcenie praktyczne przejęło Centrum Kształcenia Praktycznego które powstało przy Zespole Szkół Zawodowych nr 5.
PRACA POZALEKCYJNA W SZKOLE.
Pracę pozalekcyjną w szkole prowadzono na różnych odcinkach: w świetlicy szkolnej, w zmaganiach sportowych, działalności organizacji młodzieżowych.
Świetlica spełniała ważny rodzaj zadań: kulturalne, rozrywkowe, towarzyskie, edukacyjne, wychowawcze, a nawet twórcze. Stąd też, jak pamięć sięga, zatrudniano w niej specjalistów. Wymienić tu należy Bolesława Kruczka vel Wirskiego – nauczyciela tańca, Mikołaja Kraluka, Edwarda Piłata, Eugeniusza Czarnotę – prowadzili chór szkolny, Aleksandra Raka, Aleksandra Kaszczuka – prowadzili zespoły muzyczne. Nadzór nad szkolną świetlicą sprawowali: Jadwiga Zimmer, Teresa Wójtowicz, Irena Żak, Albina Pudłowska, Bogumiła Błazucka, Anna Sarzyńska i Radosław Muniak.
Kto dziś nie pamięta słynnego w Chełmie szkolnego chóru rewelersów, który tworzyli: Tadeusz Nowosad, Ziemowit Barczyk, Lucjan Szajner, Zbigniew Styk, Władysław Poletyło, Ryszard Noiński, Edward Kubacki, Ryszard Dudziński i doskonały akordeonista Jerzy Niedzielski.
Tradycje śpiewacze i muzyczne w szkole sięgają początków XX wieku, bo już w latach 1908-1911 istniał w chełmskiej szkole zespół śpiewaczy i mandolinistów. Od 1924 r. w Państwowej Szkole Rzemieślniczej był chór męski, którego dyrygentem był Tadeusz Pyzik. Absolwent szkoły z 1939 r. Kazimierz Kozak wspominał, że w szkole istniała szkolna orkiestra, którą prowadził Zygmunt Sieben. Klarnety prowadził Zygmunt Sieben, instrumenty dęte, trąby – A. Berbeć, a flety i pikuliny Grzesiuk.
Lata 60 i 70 to okres kolejnych znaczących sukcesów młodzieży skupionej w świetlicy szkolnej. W kółku teatralnym piękne karty zapisali bracia Sarzyńscy, Anna Burdan, Wanda Bernacka, Czesław Lenard, Anna Tyczyńska, Zbigniew Baj, Jacek Brogowski. Marek Górny, Wiesław Wróblewski i Andrzej Wypychowski tworzyli dobry kabaret. Trudno nie pamiętać Janusza Ogińskiego „Żarówy” i Zbigniewa Kuczyńskiego. Na szkolnych imprezach przygrywali Marek i Krzysztof Tomaszukowie, Janusz Gardziński, Józef Zając (dziś rektor PWSZ w Chełmie), Leszek Pliszka, Stanisław Radzicki, Zygmunt Haczkur, Czesław Jarosiewicz. W latach 70 powstało „Szkolne Studium Kabaretowe”, które 19 marca 1979 r. przyjęło nazwę „Kabaret Wajcha” w składzie: Dorota Kowalczyk, Anna Tyczyńska, Ryszard Łuczkowski, Kazimierz Smal, Przemysław Pasieczny, Mariusz Matuszewski. Kabaret prezentował bardzo śmiały na owe czasy program, charakteryzujący pewien rodzaj swobody i krytycznego sposobu patrzenia młodzieży na otaczający „ówczesny świat” w naszym kraju.
„Sport daje duże możliwości wychowania, podnosi dyscyplinę, wyrabia koleżeńskość, uczy działania w kolektywie”. Tak przed laty pisał Czesław Ściubak nauczyciel wychowania fizycznego w szkole.
Nauczycielami wychowania fizycznego po zakończeniu II wojny byli: Bogdan Berezecki, Tadeusz Rasiewicz, Zygmunt Wydra, Marian Danik. Z ich nazwiskami związane są początki tradycji sportowych. Pierwszym jej elementem były „Biegi Narodowe” oraz nazwiska ich zwycięzców Tadeusza Pietrzykowskiego i Ryszarda Dudzińskiego. Do grupy zasłużonych dla szkolnego sportu należy dopisać: Czesław Słoniewicz – rekordzista powiatu w skoku w dal, Tadeusz Wolny – rekordzista skoku wzwyż, Ziemowit Barczyk – strzelectwo (II miejsce w kraju), Ryszard Dudziński – boks, dysk, kula, Jan Rabe – pływanie, Henryk Pać, Józef Stachira – marsze przełajowe i wielu innych.
Stabilizacja przedmiotu i działań sportowych rozpoczęła się od 1952 r., kiedy nauczycielem w.f. został Czesław Ściubak. Rozwijał szczególnie gry zespołowe – koszykówka, siatkówka, piłka ręczna. Z tego okresu należy wymienić nazwiska: Stanisław Komenda, Witold Władysiuk, Krzysztof Prost, Tadeusz Kraczkowski, J. Pejo, Janusz Kopyciński, Tadeusz Wosk, Stanisław Dubowiecki, Ryszard Gaweł vel Żwirski, Krzysztof Grabczuk, Andrzej Głąb, A. Lipski, A. Semeniuk, P. Czarnecki, Artur Świstowski i wielu innych.
Nauczycielami wychowania fizycznego w szkole byli ponadto: Zenon Sękowski, Krzysztof Łoś, Andrzej Suchonos, Leszek Leśniak, Marian Sikorski, Wiesław Wołoszyn, Edward Brandt. Ich praca i zaangażowanie w znakomity sposób przyczyniły się do powiększenia listy zasłużonych dla szkolnego sportu uczniów i absolwentów.
9.3. Organizacje młodzieżowe.
Początek pracy harcerskiej w Chełmie sięga 1914 r. W szkole drużyna harcerska powstała 17 kwietnia 1921 r. z inicjatywy prefekta jezuity księdza Piotra Konopki. Początkowo liczyła 17 harcerzy. Patronem drużyny został Jan Kiliński, a kolorem był kolor biało-czerwony. Drużyna powstała jako trzecia w Hufcu Chełmskim i przez cały czas nosiła nr 3. Pierwszym drużynowym był Jan Czerwiński, a po nim Ludwik Kister, Aleksander Faustman, Bronisław Wojtyś, ... Ciszewski i Antoni Marczuk. Od 1932 r. drużynę prowadzili: Bronisław Piskorski, Józef Ciechan, Stanisław (Rafał) Syczuk, Marian Pilarski.
Obozy harcerskie organizowano nad jez. Narocz, na Głodówce, w Beskidzie Śląskim, w Wólce Kańskiej. W 1937 r. drużyna brała udział w budowie XXX schroniska w Tatrach na Głodówce. Do pracy zaprosił harcerzy Jan Łęcki, który w latach 1932-1936 był kierownikiem szkolnej bursy i hufcowym Hufca Chełmskiego.
W okresie wojny zaginął sztandar 3MDH. Po II wojnie, 17 kwietnia 1945 r. pracę drużyny reaktywował nauczyciel Franciszek Zarek, a drużynowymi byli: Adam Szelągowski, Kazimierz Kubik i Ryszard Dudziński do rozwiązania ZHP w 1949 r. Po reaktywowaniu pracy ZHP na Zjeździe Łódzkim, 24 stycznia 1957 r. wznowiła pracę w szkole 3MDH. Drużynowym i opiekunem drużyny został Romuald Tomczyk, a po nim Kazimierz Kot. 17 kwietnia 1957 r. harcerze 3MDH złożyli „Przyrzeczenie” i otrzymali stopnie harcerskie. W kolejnych latach drużynę prowadzili: Bronisław Iskierka, Edmund Jarosiewicz, Wiesław Kowalczyk, Karol Stronkowski. 19 czerwca 1966 r. drużynie wręczono sztandar. Pierwszy poczet sztandarowy stanowili: Andrzej Orlicz, Ryszard Kordyka i Kazimierz Dyczkowski.
W przedwojennych przepisach o ZHP było takie sformułowanie „Wszyscy przywódcy ZHP, począwszy od drużynowego wzwyż są odpowiedzialni przed historią za właściwe wychowanie powierzonych im grup młodzieży”. Siłą ZHP od początku istnienia była praca osobista i społeczna, uskrzydlona entuzjazmem młodości i ofiary. Idea pracy oparta była o zasady chrześcijańskie i służbę Ojczyźnie.
Biało-czerwona „Trójka”, zielona „Jedynka” i czarna „Dziewiątka” stanowiły dumę chełmskiego harcerstwa.
Organizacje społeczno-polityczne.
Związki organizacji młodzieżowych na terenie szkoły tworzyły się po 1944 r. Ich zadaniem, w początkowym okresie, była pomoc w organizowaniu szkoły, uzupełnianie i poprawa bazy gospodarczej i dydaktycznej, a później ideowe oddziaływanie na młodzież. Do 1948 r. na terenie szkoły istniały ZWM, OMTUR, ZMW, ZMD. W roku 1948 wszystkie organizacje połączyły się w Związek Młodzieży Polskiej (ZMP).
W protokole zebrania Rady Pedagogicznej z 2 października 1948 r. widnieje taki zapis: „Organizacje działające na terenie szkoły otoczone będą troskliwą i życzliwą opieką, stojącą na straży harmonijnego współdziałania w wolnej od przymusu atmosferze wzajemnej pomocy”. W wymienionych organizacjach działali: Adolf Popielnicki, Czesław Lepionko, Kazimierz Oberda, Marian Król, Jan Lech, ... Kuszta, ... Chajewski, Zdzisław Muł, Ryszard Kuras, Stanisław Martyniuk, Roman Chlebowicz, Andrzej Pytus, Józef Fiedosiuk, Jan Piesko, Jan Kukawski, Zygmunt Sadurski, Marian Symoniuk, Edward Borodijuk.
|
Nr
|
|
|
Organizator i dokonania
|
|
I
|
16.02.1929
|
|
dyr. A. Popławski
powołano Koło Wychowanków
|
|
II
|
17-18.06.1960
|
256 + n-le
|
dyr. T. Ignatowicz
szkole wręczono sztandar
odsłonięto tablicę pamiątkową
wydano Jednodniówkę
|
|
III
|
6-7.06.1969
|
179 + n-le
|
dyr. Daniel Han
odsłonięto tablicę pamiątkową
wydano Jednodniówkę
|
|
IV
|
15-16.06.1979
|
202 + n-le
|
dyr. F. Świstowski
odznaczono szkołę medalem KEN
nadano szkole imię Gen. Waltera
wybito srebrny i brązowy medal gen. Waltera
odsłonięto tablicę pamiątkową
wydano Jednodniówkę
|
|
V
|
15-16.06.1990
|
440 + n-le
|
dyr. F. Świstowski
ukoronowano orła na sztandarze
nadano szkole imię E. Stobnickiego
odznaczono szkołę medalami za:
Zasługi dla woj. Chełmskiego
Zasługi dla Kombinatu Cementowego
odsłonięto tablicę pamiątkową
wybito medal pamiątkowy Zjazdu
wydano Jednodniówkę
|
|
VI
|
16-17.06.1995
|
230 + n-le
|
dyr. Z. Mikulski
wręczono szkole nowy sztandar
odsłonięto tablicę pamiątkową
wydano Jednodniówkę
|
|
VII
|
9-10.06.2000
|
456 + n-le
|
dyr. W. Wołoszyn
odsłonięto tablicę pamiątkową
wydano Historię Szkoły
wydano Jednodniówkę
|
|
VIII
|
3-4.06.2005
|
504 + n-le
|
dyr. W. Wołoszyn
odsłonięto tablicę pamiątkową
otwarto Salę Historii Szkoły
wmurowano tablicę na budynku szkoły
nadano imię E. Stobnickiego auli w PWSZ
wydano Jednodniówkę
wydano Poczet dyrektorów i nauczycieli Chełmskiej Szkoły Technicznej
|
Poza wymienionymi, w roku 2001 z okazji 50 rocznicy matury spotkali się absolwenci roczników 1950, 1951 i 1952. Spotkania w znacznie węższym gronie organizują poszczególne roczniki. Spotkania owe mają charakter towarzyski i wspomnieniowy.
V Zjazd Absolwentów. Kurator OiW w Chełmie M. Paterkowski i dyr. Franciszek Świstowski.
PAMIĄTKI I SYMBOLE SZKOLNE.
Najważniejszym symbolem i znakiem szczególnym szkoły jest jej sztandar. W historii szkoły znane są trzy sztandary szkolne i dwa harcerskie.
Pierwszy sztandar szkolny wykonała żona Ewarysta Stobnickiego. Poświęcenie i wręczenie sztandaru odbyło się 29 kwietnia 1928 r. W roku 1939 sztandar szkolny i harcerski, zabezpieczone w stalowej rurze, zostały wywiezione w okolice Dubienki i zakopane poza linią Bugu.
Drugi sztandar został wręczony podczas II Zjazdu Absolwentów 18 czerwca 1960 r. W dniu 16 czerwca 1995 r. dyrektorzy szkoły: Tadeusz Ignatowicz, Jan Rabe, Franciszek Świstowski i Zbigniew Mikulski w obecności uczestników VI Zjazdu, nauczycieli, młodzieży i rodziców pożegnali sztandar i odprowadzili go do Sali Historii.
Trzeci sztandar ufundowany został przez absolwenta szkoły, pierwszego sztandarowego z roku 1960 Edmunda Jarosiewicza 16 czerwca 1995 r, w pierwszym dniu VI Zjazdu. Na sztandarze umieszczone jest godło szkoły.
Sztandary harcerskie – opis w rozdziale – Harcerstwo.
W szkole kolejowej za godło uznać należy znak widoczny na budynku szkoły: „Kotwica skrzyżowana z toporem”. Trudno ustalić jakie godło posiadała szkoła w latach międzywojennych i do roku 1960. Od 1960 r. godło szkoły to: „Koło zębate, wewnątrz którego widnieje otwarta księga z rysunkiem ekierki i cyrkla kreślarskiego”. W roku 1995 godło uzupełniono elementem klawiatury komputera.
Pierwszy – srebrny i brązowy został wybity w Mennicy Państwowej w 100 rocznicę szkoły i nadania jej imienia gen. Waltera. Drugi wykonany w „Prodrem Gdańsk”, którym kierował absolwent Edmund Jarosiewicz, wydano z okazji V Zjazdu Absolwentów. Na IV Zjazd wykonane zostały pamiątkowe proporczyki.
Do pamiątek zaliczyć należy tarcze szkolne. Po wojnie do 1951 r. uczniowie nosili własnoręcznie wykonywane tarcze z numerem 131, później ulegały one modyfikacji (wzory w Sali Historii i publikacjach o szkole). W różnych okresach nauki uczniowie nosili mundurki, czapki i tarcze. Symbole szkolne – tarcza, czapka, mundurek – poza wyróżnieniem sztubaka z ogółu zbiorowości danego środowiska, przynależnością do określonej grupy, stanowiły pewien wymóg określonych zachowań i postępowania. Uczeń noszący owe insygnia traktowany był poważnie i z szacunkiem przez nauczycieli i otoczenie. A dziś?
Ogromnie wartościowym dokumentem dziejów szkoły, jej pracy dydaktycznej i wychowawczej są tablice (tableau) upamiętniające okresy nauki w różnych typach szkół i specjalnościach, wizerunki dyrektorów, nauczycieli i uczniów-maturzystów.
Teksty na tablicach pamiątkowych wmurowanych z okazji Zjazdów Absolwentów.
(tab.1) II Zjazd Absolwentów 17 czerwca 1960 r.
|
PAMIĘCI
PROFESORÓW I WYCHOWANKÓW
PAŃSTWOWEJ SZKOŁY RZEMIEŚLNICZEJ
I GIMNAZJUM MECHANICZNEGO
W CHEŁMIE
POLEGŁYM NA POLACH BITEW
ZAMORDOWANYCH W OBOZACH
W LATACH WOJNY 1939-1945
|
(tab.2) III Zjazd Absolwentów 6 czerwca 1969 r.
|
DLA UCZCZENIA XXV-LECIA PRL
UPAMIĘTNIENIA JUBILEUSZU SZKOŁY I
III ZJAZDU ABSOLWENTÓW
TECHNIKUM MECHANICZNEGO
CHEŁM 6.VI.1969
|
(tab.3) z okazji obchodów 100-lecia szkoły
|
W SETNĄ ROCZNICĘ
ISTNIENIA SZKOŁY
TECHNICZNEJ W CHEŁMIE
ZESPÓŁ SZKÓŁ MECHANICZNYCH
OTRZYMAŁ IMIĘ
GENERAŁA WALTERA
CHEŁM dn. 15.06.1979
|
(tab.4) z okazji V Zjazdu 15.06.1990 r. na pamiątkę nadania szkole imienia Ewarysta Stobnickiego.
|
I. EWARYST STOBNICKI
1886 – 1966
NAUCZYCIEL I DYREKTOR W LATACH 1921-1957
WIELKI PATRIOTA
WSPANIAŁY WYCHOWAWCA I PEDAGOG
KOCHAŁ MŁODZIEŻ I JEJ POŚWIĘCIŁ ŻYCIE
WDZIĘCZNI WYCHOWANKOWIE
UCZESTNICY V ZJAZDU ABSOLWENTÓW
CZERWIEC 1990
|
Tablicę zaprojektowali i wykonali absolwenci: Ryszard Barczuk, Tadeusz Gryciuk i Bronisław Malinowsk.i Na zdjęciu Córka – Helena Stobnicka-Szczygłowa i synowie Jan i Jerzy, dzieci Ewarysta Stobnickiego w momencie odsłaniania tablicy pamiątkowej, poświeconej jego pamięci z okazji nadania szkole imienia (czerwiec 1990 r.).
Dziś tablica znajduje się w auli jego imienia w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Chełmie.
(tab.5) z okazji VI Zjazdu.
|
II. DLA UPAMIĘTNIENIA VI ZJAZDU ABSOLWENTÓW W ZESPOLE SZKÓŁ MECHANICZNYCH im. EWARYSTA STOBNICKIEGO UCZESTNICY
Chełm 16-17 czerwca 1995
|
(tab.6.) z okazji VII Zjazdu.
|
PAMIĘTAMY
|
SZKOŁO O TOBIE
NA PAMIĄTKĘ
I. VII ZJAZDU
ABSOLWENTÓW CHEŁM 9-10.VI.2000
|
|
W czasie VIII Zjazdu 3 czerwca 2005 r. odsłonięto trzy tablice.
|
IV. VIII ZJAZD ABSOLWENTÓW SZKOŁY TECHNICZNEJ W CHEŁMIE CZERWIEC 2005 1878 – 2005
|
|
V. W TYM BUDYNKU
od 1895 r. mieściła się CHEŁMSKA SZKOŁA TECHNICZNA założona w 1878 r.
TECHNICZNA SZKOŁA KOLEJOWA
PAŃSTWOWA SZKOŁA RZEMIEŚLNICZA
PAŃSTWOWE GIMNAZJUM MECHANICZNE
TECHNICZNA UKRAIŃSKA SZKOŁA ZAW.
POLSKA DOKSZTAŁCAJĄCA SZKOŁA ZAW.
PAŃSTWOWE GIMNAZJUM I LICEUM MECH.
TECHNIKUM MECHANICZNE
ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH NR 3
ZESPÓŁ SZKÓŁ MECHANICZNYCH
INSTYTUT NAUK TECHNICZNYCH PWSZ
VI. CHEŁM 2006
|
|
|
1895-1915
1919-1938
1938-1939
1940-1943
1942-1943
1944-1951
1951-1973
1973-1976
1976-2006
2003
ABSOLWENCI
NAUCZYCIELE
RODZICE
|
|
VII. KRZYŻ HARCERSKI
Trzecia Męska Drużyna harcerska im. Jana Kilińskiego została założona 17.04.1921 r. przy Państwowej Szkole Rzemieślniczej w Chełmie. Pierwszym drużynowym „Trójki” był dh Jan Czerwiński, a następnie dh dh Kister, Wojtyś, Ciszewski, Marczuk. Od 1932 r. Piskorski, J. Ciechan, M. Pilarski, St. Syczuk. Po II wojnie światowej od 1945 r. pierwszym drużynowym był Adam Szelągowski – HO, partyzant AK, a następnie Kazimierz Kubik, a do czasu rozwiązania ZHP przez władze PRL w 1949 r. Ryszard Dudziński – HO.„Trójka” była największą organizacją w szkole i w mieście, bardzo prężną i zdyscyplinowaną. Liczyła 48 harcerzy w 5-ciu zastępach „Lwów”, „Orłów”, „Niedźwiedzi”, „Sokołów” i „Rysiów”.Honorem każdego harcerza było przestrzeganie prawa harcerskiego opartego na ideałach:Ojczyzna, Nauka, Cnota.
CZUWAJ
|
Tablicę pamiątkowa opracował na VIII Zjazd Absolwentów
w czerwcu 2005 Ryszard Dudziński, Krzyż – Tadeusz Gryciuk,
Ufundowali harcerze „3”.
Tablica upamiętniająca spotkanie w 50 rocznicę matury.
Techniczna Szkoła Kolejowa nosiła imię inż. D. M. Iwanowa do 1915 r. W czasie IV Zjazdu Absolwentów w 1979 r. w setną rocznicę istnienia szkoły nadano jej imię gen. Waltera, które nosiła do 1990 r. W czasie V Zjazdu 15 czerwca 1990 r. imię patrona zmieniono. Na wniosek absolwentów szkole nadano imię jej długoletniego nauczyciela i wielce szanowanego dyrektora Ewarysta Stobnickiego. W ostatnim roku istnienia szkoły, imię Ewarysta Stobnickiego nadano jednej z auli w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Chełmie, która kontynuuje tradycje i historię Chełmskiej Szkoły Technicznej.
„Nie sztuką jest pamiętać, sztuką jest nie zapomnieć”. Taki tytuł nosi artykuł w „Super Tygodniu Chełmskim” z 11-17 lipca 2005 r. napisany po VIII Zjeździe Absolwentów przez autora opracowania.
Szkoła, o której pamięć woła autor, w ciągu 128 lat swego istnienia i działania wykształciła ponad 7 tysięcy dobrze przygotowanych fachowców, którzy stanowili bazę kadr dla rozwijającego się kolejnictwa, rzemiosła i przemysłu. Szczególnie w Chełmie pamiętne są zakłady rzemieślnicze, nazwiska dyrektorów chełmskich zakładów przemysłowych: Cementowni, Winiarni, Kolei, Agrometu, Huty Mira, KRBPCiW i innych. Absolwenci szkoły kierowali fabrykami w Przemyślu, Świdniku, Lublinie, Kowarach, Elblągu, Wrocławiu, Gdańsku i wielu innych miastach. Znakomita część podjęła pracę w wojsku i innych służbach mundurowych. Wielu jest nauczycielami szkół wyższych i średnich. Wielu pracuje w administracji terenowej i państwowej. W grupie absolwentów są również parlamentarzyści.
Do tej znakomitej zawodowej elity, pracującej również poza granicami kraju, w pierwszym dniu VIII Zjazdu kierowano serdeczne życzenia i podziękowania, A oto wyjątki życzeń: „... Szczególne życzenia kierujmy do Państwa Absolwentów, którzy jak „zbożowe łany” wyrośli z „ziarna siewnego” najznamienitszej chełmskiej szkoły zawodowej, jaką jest Zespół Szkół Mechanicznych im. E. Stobnickiego w Chełmie. Życzymy Państwu wielu powodów do satysfakcji w pracy zawodowej, abyście na ścieżkach swojego posłannictwa byli żywym dowodem niedaremnego trudu swoich zacnych Profesorów”.
Niech wspomnienie o szkole pozostanie we wdzięcznej pamięci tysięcy jej absolwentów, bo to oni tworzyli jej historię.
1 września 2005 r. po raz ostatni zabrzmiał dzwonek obwieszczający rozpoczęcie ostatniego roku pracy szkoły. Od 1 września 2005 r. szkołą kieruje, pierwsza w jej historii kobieta, mgr Teresa Chyła.
Na podstawie Uchwały nr XVI/170/04 Rady Miejskiej w Chełmie z dnia 16 lutego 2004 r. w sprawie „zamiaru likwidacji szkół wchodzących w skład Zespołu Szkół Mechanicznych w Chełmie i rozwiązania zespołu” – baza szkoły została przekazana Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Chełmie. Przekazanie budynków szkoły (szkoła, internat, kuźnia, sala gimnastyczna, budynek administracyjny – dawne mieszkanie dyrektorów), nastąpiło 9 stycznia 2004 r. Przejęte budynki i działka szkolna przeszły kapitalny remont i zostały przystosowane dla potrzeb uczelni. Na posesji szkolnej budowany jest 4-ro kondygnacyjny gmach matematyki i informatyki.
Zakończenie pracy dydaktyczno-wychowawczej Zespołu Szkół Mechanicznych im. Ewarysta Stobnickiego w Chełmie zaakcentowano wybiciem medalu pamiątkowego „POŻEGNANIE SZTANDARU SZKOŁY”. Na awersie medalu widnieje godło szkoły, a na rewersie fronton budynku szkoły „od ul. Pocztowej”. Medal będzie wręczany 28 kwietnia 2006 r. podczas ostatniej szkolnej uroczystości. Wykonawcą medalu jest Jerzy Kierski.
[1] Chełmska Szkoła Techniczna 1878-2000, s. 18.
Dmitrij Michajłowicz Iwanow był naczelnikiem Nadwiślańskiej Drogi Żelaznej i najprawdopodobniej opiekunem szkoły w Chełmie.
Świadectwo szkolne z roku 1908-1909, archiwum szkolne.
Chełmska Szkoła Techniczna op. cit. s. 24.
Opracowano na podstawie akt otwarcia szkół, archiwum szkolne.
Jednodniówka z 1960 r., wykazy absolwentów, archiwum szkolne.
Akta osobowe, archiwum szkolne.
Wykazy nauczycieli: Chełmska Szkoła Techniczna op. cit.
Akta osobowe, archiwum szkolne.
Dokumentacja zjazdowa, archiwum szkolne.
Fot. Karol Dromlewski
Galeria >>>
Krótka historia Chełmskiego Stowarzyszenia Technicznego w Chełmie, organizacji kultywującej tradycje najstarszej szkoły technicznej na Lubelszczyźnie
„Nikt nie opowiada lepiej przeszłości niż przedmioty przez nią dotknięte”
Dla zachowania i kontynuowania ponad 125-letniej najstarszej szkoły technicznej Chełmszczyzny 16 sierpnia 2005 r. Konwent Absolwentów zwołał zebranie założycielskie, na którym powołano Chełmskie Stowarzyszenie Techniczne, a 27 grudnia 2005 r. przyjęto jego Statut. Sąd rejonowy w Lublinie 10 lutego 2006 r. zarejestrował Stowarzyszenie. W tym też roku przyjęto jego imię i logo. Patronem Stowarzyszenia obrano Patrona Szkoły, długoletniego nauczyciela i dyrektora Ewarysta Stobnickiego. W dniu 20 grudnia 2007 r. Sąd Rejonowy w Lublinie nadał Stowarzyszeniu status organizacji pożytku publicznego.
Po zakończeniu działalności szkoły jej tradycje – szczególnie w zakresie kształcenia kadr technicznych przyjęła Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. Jej organizatorem i Rektorem jest absolwent z 1968 r. - prof. dr. hab. Józef Zając obecnie również Senator (2014). Jego przychylny stosunek do absolwentów i zamierzeń Stowarzyszenia, pozwolił na twórczą współpracę i kontynuowanie tradycji. Owocem owej współpracy jest podpisanie 21 marca 2006 r. porozumienie, które zapewnia warunki lokalowe, pomoc organizacyjną, administracyjną, publicystyczną, popularyzację naukową, a szczególnie możliwość odbywania zjazdów absolwentów. Bardzo ważnym elementem owej współpracy jest tworzenie warunków do organizacji i funkcjonowania Izby Tradycji Chełmskiej Szkoły Technicznej.
Izba Tradycji jest swoistym muzeum Szkolnictwa Zawodowego tego regionu. Posiada bardzo bogate zbiory archiwalne, ukazujące 125-letnią historie placówki. Odwiedzana jest przez absolwentów, zarówno z Chełma jak i całego kraju. Ze zgromadzonych zbiorów korzysta młodzież, wszystkie osoby poszukujące materiałów do tworzenia różnych publikacji, artykułów i książek oraz zainteresowani historią Szkoły.
Jedną z głównych dziedzin pracy Stowarzyszenia nawiązującej do historii minionych zdarzeń jest organizacja Forum Edukacyjnych. W minionych latach odbyło się osiem tego typu spotkań:
I Forum: “Tradycje kształcenia zawodowego w Chełmie”
II Forum: “Związki wielkich Polaków z Ziemią Chełmską
III Forum: “Stosunki polsko-ukraińskie po Drugiej Wojnie Światowej w świetle badań naukowych”
IV Forum “Kształcenie I wychowanie młodzież w Gminie Wojsławice po II Wojnie Światowej”
V Forum: ”Edukacja I nowoczesny rozwój gospodarczy w Gminie Ruda Huta”
VI Forum: “Kształcenie I wychowanie dzieci I młodzieży w Gminie Leśniowice po II Wojnie Światowej oraz wykorzystanie wykwalifikowanej kadry w rozwoju i gospodarki Gminy.”
VII Forum: “Nauczanie dzieci i młodzieży na przestrzeni dziejów w Gminie Dubienka” - 28.03.2014 r.
VIII Forum: “Dzieje oświaty w gminie Żmudź”
Ponadto Stowarzyszenie jest organizatorem konferencji, sympozjów, szkoleń, zjazdów i spotkań absolwentów.
I Sympozjum Regionalne “Walory Bugu a rozwój gospodarczy” - Ruda Huta 8-9.10.2009 r
II Sympozjum “Zastosowanie informatyki w procesach produkcyjnych” – Chełm, 26.04.2012 r.
III Sympozjum “Wizja I perspektywy rozwoju energetyki regionu chełmskiego” - Chełm, 21.11.2014
|
|
|
|
|
|
|
| |
Na stronie jest 351313 odwiedzający (837351 wejścia) |
|
|
|
|
|
|
|
EWARYST STOPBNICKI -
PATRON, NAUCZYCIEL i DYREKTOR SZKOLY W LATACH 1940 do 1949.
Ewaryst Stobnicki urodził się 26.10.1886 na Wołyniu. Maturę uzyskał w Równem w 1904 roku. W okresie od 1905 do 1914 roku studiował w Instytucie Technologicznym - wydział mechaniczny w Petersburgu, z przerwami w latach 1905 -1906 z powodu strajków i w latach 1911-1912 gdy odbywał służbę wojskową. Był bardzo dobrym studentem. W roku 1914 został powołany do armii rosyjskiej jako oficer . Na początku wojny został ranny i przewieziony przez PCK do Wiednia (szpital wojskowy), tam operowany, a następnie wylądował w Norwegii jako państwie neutralnym. Po wyzdrowieniu zatrudniony został na Uniwersytecie w Oslo jako wykładowca matematyki i fizyki. Powrócił do Rzeczycy w 1918 r., w której był nauczycielem Gimnazjum Ogólnokształcącego, a następnie w 1920 r. wyjechał z rodziną uciekając przed czerwonoarmiejcami do Gałkówka k. Łodzi na sześciomiesięczną kwarantannę. Przez rok pracował w zakładach włókienniczych Szlejbera w Łodzi, a następnie skierowany został do Chełma. Pracował jako technik w Dyrekcji Wołyńskiej PKP. Z dniem 1 lutego 1921 roku rozpoczął pracę nauczycielską w Państwowej Szkole Rzemieślniczej w Chełmie. Służbę nauczycielską pełnił nieprzerwanie do 31 sierpnia 1939 roku. W okresie okupacji od 1940 do 1944 roku był nauczycielem tajnego nauczania, a od roku 1942 uczył dodatkowo w Polskiej Dokształcającej Szkole Zawodowej. Począwszy od września 1944 do 1949 pracował w Państwowym Gimnazjum Mechanicznym. W latach 1945 -1949 był dyrektorem tej szkoły. W roku 1951, na prośbę ówczesnych władz przeszedł na emeryturę. Zmarł 7 kwietnia 1966 roku w Rembertowie. Źródło: http://www.zsm. opus.chelm.pl oraz sprostowania treści biograficznych Patrona dokonała Anna Ziółkowska - wnuczka Ewarysta Stobnickiego z domu Stobnicka. 
Tarcza z lat siedemdziesiątych
Czapka szkolna z lat siedemdziesiątych wzorowana na czapkach z lat ? 
